De gekte rond virtuele munten kent dezer dagen geen grenzen. Experts in bitcoin waarschuwen echter voor een terugval. En of het digitale geld echt kan doorbreken als betaalmiddel is onzeker.
Eigenaars van cryptovaluta, geld in de vorm van een computercode, beleven hoogdagen. Wereldwijd bestaan er meer dan 700 van die munten en het gros ervan steeg de afgelopen weken pijlsnel in waarde. De bitcoin, de grootvader van het digitale geld, bereikte de voorbije dagen een duizelingwekkende hoogte van meer dan 2.800 dollar, een verdrievoudiging in drie maanden tijd. Vergeleken met een jaar eerder staat de munt bijna 400 procent hoger. In de begindagen van de bitcoin, zeven jaar geleden, was de munt 0,06 dollar waard. Wie er toen in geloofde, is vandaag stinkend rijk.
De believers zijn dan ook resoluut: de virtuele munten zullen de financiële wereld hertekenen. Vooral de technologie die schuilgaat achter het digitale geld - de blockchain - barst van het potentieel. Die maakt het mogelijk veilig financiële transacties uit te voeren zonder tussenkomst van een derde partij. Goedkoper en sneller dus.
‘Door de blockchain is er geen bank meer nodig die nagaat of de uitwisseling van geld correct is gebeurd,’ zegt Sander Van de Moortel, journalist en bitcoininvesteerder. ‘De transacties gebeuren volledig onder controle van de betrokken partijen en de technologie zorgt ervoor dat bitcoins niet tweemaal kunnen worden uitgegeven.’
Gedecentraliseerd geldsysteem
De concrete voordelen van zo’n gedecentraliseerd geldsysteem werden pijnlijk duidelijk in de nasleep van de Eurocrisis. In 2013 zagen spaarders van een wankele Cypriotische bank bijna een deel van hun banktegoeden in rook opgaan. Als gevolg van de crisis ontstond een run op de banken. De bitcoin profiteerde.
Cryptogeld op een digitale portemonnee is immers niet voor confiscatie vatbaar, alleen de eigenaar heeft er rechtmatig toegang toe. Politieke onzekerheid ligt trouwens aan de basis van de recente stijging van de cryptovaluta. Niet toevallig zijn virtuele munten populair in financieel instabiele landen als Venezuela en Argentinië. In China proberen sommigen kapitaalcontroles te omzeilen via de bitcoin.
Sinds de geboorte van de bitcoin in 2009 schoten de virtuele munten als paddenstoelen uit de grond. De blockchaintechnologie is immers openlijk toegankelijk: een kleine wijziging aan de code en je hebt een gloednieuwe munt.
Ethereum
Ethereum is een van de munten die op het voorplan treedt. In drie maanden tijd steeg de waarde van de munt met 1.450 procent. Ethereum wordt vooral geroemd wegens het potentieel voor slimme contracten. De technologie achter de munt controleert of aan de voorwaarden van een contract is voldaan en voert het dan automatisch uit. Opnieuw valt de tussenpartij uit de boot. Ook de ripple is populair. In drie maanden ging zijn waarde maal 45.
Maar is virtueel geld echt in staat door te breken als betaalmiddel? Onlangs aanvaardde Japan de bitcoin als wettelijk betaalmiddel, wat de koers van de munt omhoog duwde.
‘Fiscaal liggen er alvast niet veel obstakels op de weg’, weet de zakenadvocaat Thomas Spaas, tevens voorzitter van de Belgian Bitcoin Association. ‘Onlangs bevestigde het Europees Hof van Justitie de bitcoin als wettelijk betaalmiddel. Er is geen btw verschuldigd bij de aan- en verkoop van bitcoins. Dat biedt hoop voor de juridische bescherming van bitcoinbeleggers bij diefstal of bedrog. Maar om de sterke positie van traditioneel geld aan te vallen is er veel nodig.’
Digitaal goud
De bitcoin heeft misschien meer toekomst als digitaal goud. Het maximale aantal bitcoins in omloop staat immers vast op ongeveer 21 miljoen. Daardoor kan de bitcoin niet ongelimiteerd bijgecreëerd worden zoals de nationale bank dat wel kan met cash geld. Op die manier is de bitcoin bestand tegen inflatie en in principe waardevast, net zoals goud.
Toch denkt u best twee keer na voor u een belegging in bitcoin overweegt. Bij de beurswaakhond FSMA wijzen ze op de beperkte bescherming van beleggers. ‘Beleggingen in bitcoin vallen niet onder het garantiestelsel tot 100.000 euro dat voor een elektronische bankrekening wel geldt’, klinkt het. Handelsplatformen in bitcoin werden al meermaals gehackt, waardoor beleggers veel geld verloren. Daarnaast zijn er praktische moeilijkheden. Zo duurt het lang om een transactie te bevestigen.
Over de onhoudbare waardering van de bitcoin zijn de meesten het eens. Tuur Demeester, investeerder van het eerste uur, waarschuwt voor ondoordachte beleggingen. ‘Ik zie nu veel mensen op de kar springen zonder dat ze een sterk begrip hebben van de munten’, zegt hij. ‘Maar een correctie is onvermijdelijk.’
Cryptovaluta. Het nieuwe goud?